-
Kir Nedir?
-
Olmaması gereken yerde olan her şey! Kirlilik ikiye ayrılır :
a) Duyu organlarımızla algılayabildiğimiz kirlilik. Örn: Ellerimizdeki, giysilerimizdeki, tuvaletlerimizdeki kirlilik, hava kirliliği, gürültü kirliliği, görüntü kirliliği.
b) Mikroorganizmaların oluşturduğu özel cihazlarla (mikroskop)
görebildiğimiz kirlilik.
Hijyen çerçevesinde incelediğimizde asıl tehdit unsurunu oluşturan kirlilik gözle göremediğimiz kirlilik ve buna sebep olan göze görünen organik kirliliktir. Halk arasında mikrop olarak bilinen patojen mikroorganizmaların ( bakteriler, virüsler, mantarlar) yaşayıp çoğalabilmesi ve hastalık yapacak sayıya ulaşmaları için belirli koşullara ihtiyaçları vardır. Bu koşullar:
Nem
Sıcaklık
Besin
Ortamın pH’ı
-
Hijyenik temizlik nedir?
-
Mikroorganizmalar nem, sıcaklık ve pH olarak çoğunlukla bizim de yaşamaya alışkın olduğumuz ortam koşullarını severler. Üremeleri için tek eksik besin, yani organik kirliliktir.
Organik kirliliğe örnek olarak idrar, kan, ter veya yemek atıklarını yani görünen kirliliği verebiliriz. Bu nedenle eller, mutfaklar, tuvaletler, buzdolapları, çöp kovaları gibi alanlar günlük hayatımızda hijyene en çok dikkat edilmesi gereken alanlardır.
Hijyen kuralları çerçevesinde gerekli özeni göstermediğimiz birçok riskli durum vardır. Örneğin evcil hayvan beslenen bir evde risk çok yüksektir, evcil bir hayvanın florasında ona patojen etki göstermeyen, ancak bizim için riskli birçok mikroorganizma yaşar. Nefes, ter ve temas yoluyla sürekli kontaminasyon olur. Diğer riskli bir alan bebekli evlerdir. Bebeklerin bağışıklık sistemi henüz zayıf olduğu ve her türlü yüzeyle temas halinde oldukları için hijyen kurallarına gerekli özeni göstermek gerekir.
Hijyen kuralları çerçevesinde temizlik yapabilmek için önce ortamdan görünen kiri yok etmek gerekir. Görünen kiri yok etmek mikroorganizmaların üremesini durdurur, ancak onları yok etmez. Gerçek bir temizlik için görünen kirin yanında görünmeyeni de yani mikroorganizmaları da yok etmek gerekir. Görünmeyen kirlerin giderilmesine dezenfeksiyon adı verir.
-
Deterjan ve dezenfektan arasındaki fark nedir?
-
Deterjanlar: Ülkemizde deterjan temizliği ile dezenfeksiyon kavramları karıştırılmaktadır. Deterjanlar suyun yüzey gerilimini düşürerek ıslanmayı sağlayan yani temizlik işleminde suya yardımcı olan kimyasallardır. Dezenfeksiyon işleminde deterjan, şampuan ve sabun gibi temizleyiciler kullanılmaz. Bu tip ürünler mikroorganizmalara karşı etkisizidir denebilecek kadar basit temizleyicilerdir. Deterjanlar görünen kirin yok edilmesinde kullanılır.
Dezenfektanlar: Dezenfeksiyon için çok daha güçlü ve yapısal olarak farklı kimyasal maddeler kullanılır. İyi bir dezenfektan kısa bir sürede zararlı mikroorganizmaların %99,999 ’unu yok etmelidir. Uygulandığı yüzeyde etkisini uzun süre sürdürmeli ve insan sağlığına zarar verebilecek herhangi bir etki göstermemelidir. Dezenfektanlar görünmeyen kirin yok edilmesinde kullanılır.
-
Hijyenik temizlik nasıl yapılır?
-
Hijyenik bir temizlik yapabilmek için üç metod vardır:
Önce görünen kirin giderilmesi, ardından dezenfeksiyon yapmak: Deterjanla temizlik yapılır, ardından yüzeyin dezenfeksiyonu yapılır. (Örneğin: Bir odanın tüm yüzeylerinde hijyenik temizlik yapılması gerekiyorsa bu işlem tercih edilebilir.)
Önce dezenfeksiyonun yapılması, sonra temizliğin yapılması: Bazı riskli durumlarda temizliğin önce yapılması mikroorganizmaların dağıtılmasına ve yüzeyler arasında taşınmasına sebep olabilir. Bu gibi durumların oluşmaması için önce görünen kirliliğin dağıtılmadan toparlanıp, sonrasında dezenfektan uygulaması yapılarak etki süresi beklenmelidir. Dezenfeksiyonun gerçekleşmesinin ardından temizlik işlemi yapılmalıdır. (Örneğin: Bir odanın sadece belli bir bölümünde hijyenik temizlik yapılması gerekiyorsa bu işlem tercih edilebilir.)
Temizlik ve dezenfeksiyonun tek adımda yapılması: Günümüzde deterjan özellikli dezenfektanlar mevcuttur. Temizlik yaparken aynı zamanda dezenfeksiyon yapılır, bu tarz ürünlerin mikroorganizmalara karşı uzun zaman koruyucu etkileri vardır. (Kaba kirliliğin bulunmadığı alanlarda tercih edilmelidir.)
-
Kontaminasyon Nedir?
-
Kontaminasyon kelime anlamı olarak kirlenme, bulaşmayı ifade eder. Burada kontaminasyon görünmeyen kirliliğin, yani insan sağlığı için asıl tehdit oluşturan faktörün, mikroorganizmaların veya enfeksiyonun yayılması olarak ifade edilecektir.
Temiz bir yüzeye, ortama veya dokuya, kirli bir ortamdan dolaylı olarak kirliliğin taşınmasına kontaminasyon denir. Bu noktada kirliliğin yayılması için bir taşıyıcıya ihtiyaç vardır. Bilinen en iyi taşıyıcılar: İnsanlar, kuşlar, hayvanlar
Kontaminasyon kaynağı : İNSAN
Kontaminasyon Yeri Mikroorganizma Sayısı
Parmak Ucu * 20 – 100 adet /cm2
Eller * 1.000 – 6.000 adet /cm2
Kol * 100 – 4.500 adet /cm2
Ayak * 100 – 1.000 adet /cm2
Tükrük * 1 milyon – 100 milyon adet/ml
Dışkı * Yüzlerce milyar adet/gram
Burun Akıntısı * 1 milyon – 10 milyon adet/ml
! Ağzımızın ve ellerimizin ayaklarımızdan daha kirli olduğunu biliyor muydunuz?
